FNV, control-alt-delete

Stoeptegel

Die FNV is vastgelopen in vergrijzing, organisatorische rigiditeit, arbeideristische nostalgie en persoonlijke tegenstellingen. Het pensioenconflict was niet meer dan een losliggende stoeptegel.

Het getuigt van bedrijfsblindheid dat het federatiebestuur een commissie van goede diensten wilde instellen. Alsof het alleen maar een kwestie van humeuren en relaties was. Niet dus, maar zelfs daar kreeg men al ruzie over. En dus moesten twee heren van stand eerst maar eens verkennen hoe zo’n commissie tot stand zou kunnen komen.

Poets of carte blanche?

Nu wordt het interessant. Wat hebben Wijffels en Noten tegen Agnes Jongerius gezegd toen ze hun opdracht aanvaardden? ‘Komt voor de bakker’ of ‘Ja zeg, je denkt toch niet dat het hierom draait’? In het eerste geval hebben ze de FNV een poets van klasse gebakken. Of – tweede geval - heeft Jongerius haar bestuur een oor aangenaaid en de heren carte blanche te geven de vermolmde en verziekte federatie op te blazen?

Ik kies voor het laatste. Toen het opheffingsadvies eenmaal op tafel lag, werd Jongerius niet moe te betogen dat dit nu precies was wat haar voor ogen stond. Het verklaart misschien ook dat de verkenners niet eens de moeite hebben genomen om een rapport te schrijven. Ik heb nog navraag gedaan, maar nee hoor, er was slechts mondeling gerapporteerd.

Mondeling

In elk normale organisatie wordt een herstructurering en zeker een opheffing nauwgezet op papier gezet. En wie dat zou vergeten, wordt daar wel door de vakorganisaties aan herinnerd. Zo niet bij de FNV. Je bestaat weliswaar meer dan een eeuw, je hebt 1.4 miljoen leden, honderden medewerkers, een hoofdrol in de Nederlandse economie, maar opheffen doen we mondeling.

Ja, maar zult u zeggen, misschien was het een groots opgezet plan, niet alleen van Jongerius, maar van alle bondsvoorzitters. Die zijn ten slotte unaniem akkoord gegaan. Ik kan het niet geloven. Nog los van de persoonlijke tegenstellingen lag er een uitgewerkt akkoord van de grootste bonden om te fuseren en zo binnen de FNV (als ze daar nog bij wilden blijven) een staat in de staat te vormen. Kort voor het plan van de verkenners naar buiten gebracht. Toevallig hè? Moet ik nu denken dat ze dit inslikken?

Niks opgelost

Bovendien, wie het besluitenlijstje  van het FNV-bestuur leest, zal zien dat alle interne conflictpunten nog overeind staan: de verhouding centraal – decentraal, de democratische legitimatie en de macht van het getal. Dat laat zich niet begraven onder allerlei hoogdravende en begeesterde zinnen. Erger nog, al die problemen komen in verhevigde mate terug als de Nieuwe Vakbeweging wordt uitgewerkt (wat men in drie, vier maanden denkt te doen!): in plaats van de huidige 19 bonden komen er tientallen beroepsorganisaties. Dat is wellicht voor de achterbannen herkenbaarder dan nu, maar voor de overkoepelende vereniging is het erg lastig.  

Verder is zo’n ledenproliferatie voor de effectieve uitvoering van één van de kerntaken van de vakbeweging, het cao-overleg, een nekslag. Ze zullen kader en kennis tekort komen.

Grote sprong voorwaarts

En och, arme werkgevers! CAO-overleg in rotten van tien. Als directeur van een grote arbo-dienst voerde ik jaarlijks cao-verleg. Dat konden we met 3 bonden af. Ik beklaag mijn opvolger: hij zal minimaal de vergaderzaal moeten uitbreiden.

Misschien wordt hij  ‘gered’ door het gebrek aan representativiteit van de nieuwe bonden. De verkenners en het FNV-bestuur hebben de mond vol over de nieuwe aantrekkelijkheid van de nieuwe vakbeweging. Zouden ze echt denken dat die ligt in de structuur van de nieuwe bond? Dat gelooft toch geen mens. Inhoud, goede inhoudelijke plannen, dat trekt mensen en daar hebben we niks over gehoord.

Ik ben erg somber. Een grote sprong voorwaarts, noemde iemand de plannen. We weten hoe dat elders is afgelopen.

 Paul Verburgt