Het zijn niet de minsten onder ons, Willem Vermeend en Rick van der Ploeg, beiden gerenommeerde economen en prominente leden van de PvdA. In De Telegraaf van 20 november geven ze uiting aan hun verbijstering over de onredelijkheid van de boze burgers.
Terwijl Nederland het beste scoort van alle EU-landen, zo betogen ze, blijven burgers mokken: die geloven de ‘harde cijfers’ van ‘onafhankelijke instellingen’ gewoonweg niet. Wat móet je ermee? Niks, want ‘de praktijk leert dat het weinig zin heeft op deze reacties te reageren’.
Ik weet natuurlijk niet wat de praktijkervaring van beide heren is, maar volgens mij zit Van der Ploeg voornamelijk in het buitenland, dus die zal weinig boze Nederlanders tegenkomen. En van Vermeend is me ook niet bekend dat hij de blaren op zijn tong heeft gepraat om zijn boze landgenoten tot rede te brengen.
De heren blijken zich vooral te baseren op internet. Ze vergasten de lezer op wat citaten die allemaal moeten bewijzen hoe verblind burgers zijn. Die burgers zeggen dat ze in hun omgeving iets anders meemaken dan wat deskundigen als Vermeend en Van der Ploeg zeggen. Werkloosheid, voedselbanken, minder koopkracht. De economen heffen de handen in wanhoop ten hemel! Zien die boze mensen dan niet hoe goed het gaat: een hoge economische groei, meer koopkracht, meer export, meer investeringen, meer banen, meer mensen aan het werk dan ooit.
De pot verwijt de ketel. Vermeend en Van der Ploeg hebben het alleen over hún feiten, de onderwerpen die zij belangrijk vinden en die wat hun betreft dus ook bepalend moeten zijn voor het goede humeur van de burgers. Andere feiten kennen ze niet, althans noemen ze niet. Ja, dan heb je je gelijk voor het opscheppen. Doe je iets meer moeite, dan zie je al snel dat die hele stroom van groot en klein ongerief haar bron vindt in een handjevol zeer serieuze problemen die door politiek, bestuur en deskundigen wordt gebagatelliseerd of ontkend.
Kern is dat onze autoriteiten op grote schaal zijn gaan meten met twee maten. Door rationalisten die slechts in abstracte hoofdlijnen denken, zal de causaliteit worden ontkend of als emotie worden weggezet, maar dan miskennen ze de essentie van een tevreden en vreedzame samenleving: evenwicht in belangen en tegenstellingen.
Deze onbalans wordt ook door Vermeend en Van der Ploeg niet gezien. Ze komen dan ook met een reeks van behendige adviezen aan de politiek om de onvrede af te kopen (het zijn niet voor niets economen!). Kortingen op de pensioenen tegenhouden, de Wet Flex en Zekerheid intrekken, de modelcontracten voor zzp’ers skippen, allemaal prima maatregelen, maar door timing en motief dubieus een ‘harde’ aanwijzing dat het bestuurlijke establishment pas in beweging komt als de eigen positie in het gedrang komt. Want daar gaat het beide heren om: het mag natuurlijk niet gebeuren dat Nederland een Trump krijgt. Dus moeten de politieke partijen massief inzetten op het activeren van de ‘tevreden burgers’ en ze naar de stembus lokken. En ze moeten Wilders niet uitsluiten van de ‘onderhandelingstafel voor een nieuw kabinet’ (let op de precieze formulering), want dan moet-ie in het openbaar aangeven wat zijn plannen met Nederland zijn en hoe hij die wil realiseren. Nou, hahahaha, dan weet je het wel: dan zakt-ie door de vloer!
Jammer, ik heb Vermeend en Van der Ploeg hoog zitten en zag ze altijd als onafhankelijke denkers, maar dit is onversneden opportunisme en bedrijfsblindheid.
Ik zoek nog steeds naar het redelijk alternatief in de politiek dat de boze burger wil horen.
Paul Verburgt