Vrouwenquotum: de nieuwe Melkertbanen

Voorbode is de recente benoeming van een heuse kwartiermaker, Annemarie Jorritsma. Deze VVD-politica is voor de gelegenheid van haar liberale geloof gevallen en gaat een wettelijke benoemingsdwang voorbereiden.

Dat nog steeds niet één op de drie bazen een vrouw is, heeft natuurlijk niets met goedschiks te maken, maar dat telt niet. In de woorden van Jorritsma: ‘Mannen zoeken in hun eigen netwerk of ze zoeken een kloon van zichzelf.’ En om aan te geven hoe perfide die old boys zijn, stelt ze vast dat ‘mannen tegenwoordig zelfs op cursus gaan om te leren zich te uiten en verbinding te zoeken.’ Heb je het ooit zo zout gegeten, mannen die vrouwen nadoen?    

En passant noemt de kwartiermaker een paar argumenten die een gegarandeerde gang van vrouwen naar de top moeten legitimeren. Ze put uit de rubriek ‘unieke eigenschappen’. Ze horen bij het standaardrepertoire van de doorgewinterde belangenbehartiger. Andere geliefde rubrieken zijn: ‘onderdrukking’, ‘recht hebben op’, ‘wetenschappelijke bewijzen’ en ‘onwil’. De laatste categorie slaat op de tegenpartij, dat zal duidelijk zijn. Het tweelingbroertje van ‘onwil’ is ‘steun’, ook uit het vijandelijk kamp. Jorritsma: ‘Ik spreek mannen die zeggen; doe maar een quotum, want anders red je het niet.’ Waarmee mevrouw maar wil zeggen dat het mannenbolwerk op instorten staat.  

Het wordt tijd voor een bekentenis. Ik ben een witte man van de babyboomgeneratie en jarenlang hoge-  en eindbaas. In mijn eentje sta ik symbool voor alle slechtigheid die je je emancipatoir maar voor de geest kan halen.

Of toch niet? Ik heb tal van vrouwen in mijn directieteams benoemd en menigmaal de hand gehad in mijn opvolging door een vrouw. Voordat u me juichend het feministische kamp binnentrekt, een mededeling. Met al die benoemingen heb ik nooit, ik herhaal nooit, een feministisch motief gehad. En een ‘nobele wilde’ die intuïtief vrouwvriendelijk bezig was, ben ik zeker niet.

Wie de top wil bereiken, moet erg zijn (m/v) best doen. Met intelligentie alleen red je het niet. Al te veel intelligentie is zelfs een contra-indicatie. Beter ben je handig, ijverig, wendbaar en niet al te principieel. Een al te zacht gemoed helpt ook niet erg. Een goede neus voor kansen is net zo nuttig als een paar puntige ellenbogen, want het pad omhoog wordt steeds smaller.

Het zijn geen slechteriken die de top halen, maar het is er wel aanzienlijk killer dan beneden de boomgrens. De mannen en vrouwen aldaar zijn van een bepaalde signatuur: het zijn niet de aardigste mensen. Je moet hun mensvriendelijke woordenstroom kunnen decoderen, maar als je dat lukt, zie je bij de overgrote meerderheid, man en vrouw, dezelfde betonnen binnenkant.

En dat is het. Er is geen glazen plafond, er is een boomgrens. Man of vrouw, boven de boomgrens is het gewoonweg kouder en kaler. Dat moet je maar willen. Velen willen het niet en kunnen het ook niet. Je moet 100% gefocust zijn en er alles voor over hebben. Als je dat al niet op de heenreis kan opbrengen, denk dan niet dat je bovenin zal overleven. Ja, daar hoort fulltime werken bij. Niet in de klassieke zin van 40 uur volmaken, maar dag en nacht beschikbaar en toegewijd.

De topvrouwenlobby vindt dit een walgelijke redenering en eist dus ‘faciliteiten’. Alsof er nu al niet de meest chique voorzieningen bestaan voor managers en stafmensen, de rekruteringsbron voor toppers. En dacht er werkelijk één kwartiermaker dat voor topmensen en aspirant-topmensen een prikklok bestaat? Het zal niet helpen. Daarmee is het vrouwenquotum een vaststaand feit.

En zo krijgen we een soort Melkertbanen in de directiekamers van onze instellingen en bedrijven. De ultieme nederlaag van het feminisme: het zwakke geslacht mag meedoen omdat het zwak is. Stoeltje erbij, probleem opgelost.

Paul Verburgt