Stampvoeten op je eigen schaduw
Het onderwerp dat ik vandaag met u wil bespreken, is het verschijnsel ‘nieuwe baas’. Ik zou er zelf niet op gekomen zijn als niet de eeuwige spuitende fontein van de actualiteit mij had geholpen.
Een nieuwe baas is een onvermijdelijke gebeurtenis, al was het maar omdat ook de autoriteiten aan sterfelijkheid onderhevig zijn. Vaak echter worden ze al gewisseld nog voor deze kwestie zich aandient. In de helft van de gevallen vertrekt een baas zelfs tegen zijn (ook wel, haar) zin, zo blijkt uit onderzoek.
Stap voor stap
Een nieuwe baas komt ergens vandaan: uit de organisatie of van daarbuiten. Andere mogelijkheden zijn er voorlopig niet. (u ziet hoe wetenschappelijk ik mijn columns opbouw, stap voor stap)
Komt een nieuwe baas van buiten, dan heeft hij/zij het recht, maar niet de plicht om te doen alsof de organisatie een (1) grote zooi is en dat het maar goed is dat hij/zij is benoemd. Gevoel voor verhoudingen is hier wel op zijn plaats. Bij overdrijving vervreemdt men zich van de oude garde, wat stom is, omdat je als nieuwe chef uiteindelijk daarop toch moet terugvallen. Omgekeerd, door de kritiek niet stevig aan te zetten, verliest men het aureool van ‘nieuwe bezem’ en dat is toch bijna het enige waarop men zich bij binnenkomst kan beroemen.
Acclimatiseren
Wie dit een spagaat noemt, weet niet wat een nieuwe baas moet presteren die uit de organisatie zelf voortkomt. We pakken het weer wetenschappelijk aan.
De kans is groot (1:2) dat je voorganger eruit is gegooid. Die heeft het dus niet goed gedaan, al was het maar in de ogen van zijn/haar baas. Dat geeft ruimte voor een nieuwe-bezem-attitude, niet al te zwaar aangezet echter, want je bent immers geen vreemden voor elkaar.
Let op, wanneer men actief met de ontslagene heeft samengewerkt en zich niet oppositioneel heeft gedragen, dan dient een zekere gewenningsperiode in acht genomen te worden. Zinnen als “we zetten de ingezette koers op hoofdlijnen voort” worden aanbevolen om schokken in de omgeving te vermijden.
Dankbetuigingen
Deze aanpak moet ook worden gevolgd, zij het veel intensiever, als men de opvolger is van iemand die met veel dankbetuigingen en spijt wordt uitgezwaaid. Onderzoek wijst uit dat de kans dat de opvolger van zo’n idool mislukt, de honderd procent nadert. Ja zeker, daar schrikt u van hè? Ik lees ook meer dan goed voor u is. Nou goed, misschien niet honderd procent, maar succes is ver weg, laat ik het zo zeggen. De organisatie blieft de nieuwe baas niet.
Ik adviseer mijn clientèle doorgaans een acclimatiseringperiode van minimaal een jaar in acht te nemen.
Net op tijd
Maar nu komt het. Een kleine groep interne opvolgers van succesvolle bazen houdt zich niet in. We treffen ze bijna altijd aan in de hoogste boom van de organisatie. Ze luiden de alarmbel, heel hard (HARD). De meest ingrijpende plannen moeten (MOETEN) worden uitgevoerd en wel nu (NU). “Het gaat heel slecht! Het roer moet om. Gedwongen ontslagen zijn niet te vermijden! Wat zeg ik? Duizenden tegelijk! Hier ben ik, uw nieuwe baas! Net op tijd!”
Analyse
Dat vraagt om analyse. Ook hier bouwen we het betoog weer wetenschappelijk op. Er zijn twee mogelijkheden. Eén, de voorganger is ten onrechte bewierookt en blijkt achteraf een oen. Of twee, de opvolger liegt dat-ie zwart ziet.
Oeps, dat is een moeilijke! Bewieroken gebeurt niet zo maar.“50 million fans can’t be wrong!” en dus was Elvis Presley goed. Zoiets geldt toch ook voor ceo’s? En dat de opvolger niet deugt, is ook onwaarschijnlijk, want meestal zijn ze hartelijk aanbevolen door de voorganger en door diens bewierokers even hartelijk benoemd.
Kijk, en dan blijkt weer hoe wetenschappelijk de aanpak van deze column is. Wat op het eerste gezicht een ondenkbare optie was, blijkt de enige te zijn: het ligt aan u en mij. Wij zijn exact (EXACT) op het moment van vertrek en benoeming opgehouden televisies te kopen of begonnen gratis te bellen en sms-en.
Sorry, namens ons allemaal. We dachten even dat u stond te stampvoeten op uw eigen schaduw. Onterecht, nogmaals sorry.
Paul Verburgt