Het N-woord
We zijn weer een betekenisloos woord rijker! Luister even mee. Een voorbeeld uit duizenden.
‘Goedenavond, dames en heren. Dit is het achtuurjournaal. De gebeurtenissen in Japan hebben ook hun effect op ons land. We hebben verbinding met Pauline Jurkema bij de kerncentrale in Borssele. Pauline, jij bent ter plaatse. Kun je ons vertellen hoe de toestand in Borssele is?’
‘Nou ja, Adam, dat is niet eenvoudig te zeggen. Je ziet, het is hier erg rustig, maar is het schijn of werkelijkheid?’
‘Nou ja, Pauline, dat kunnen wij hier in Hilversum niet zien. Je hebt met bewoners gesproken. Wat zeggen zij?’
‘Nou ja, Adam, de bewoners zijn – wat zal ik zeggen – gelaten. Ze leven tenslotte al jaren in de schaduw van de centrale. Maar onder de oppervlakte lijkt het te broeien. Ik maakte wat straatinterviews. Kijk even mee.’
‘Meneer, mag ik u wat vragen? Bent u bang dat er met Borssele hetzelfde gaat gebeuren als met de kerncentrales in Japan?’
‘Nou ja, dat weet ik niet hoor. Nooit over nagedacht. Er komen hier geen aardbevingen voor, toch? We maken ons in Borssele veel meer zorgen over al die buitenlanders …’
‘Nou ja, dat is een ander onderwerp, hartelijk dank voor uw reactie. Adam, deze bewoner vertolkt heel goed de angst die ik vandaag peilde onder de bevolking van Borssele: zal er een aardbeving komen?’
Nou ja, Pauline, dat is een vraag die wij als leken niet kunnen beantwoorden. We leggen hem voor aan onze weerman, Piet Pietersma. Piet, hoe staat het met de kans op aardbevingen en wellicht ook tsunami’s in Borssele?’
Dag, Adam, nou ja, Nederland kent van oudsher weinig aardbevingen, maar de laatste tijd rommelt het wel. In Groningen en Limburg worden regelmatig lichte schokken gevoeld. Zijn dat aankondigingen van een grote beving? We weten het niet. Wel kan ik melden dat morgen een lekker lentezonnetje zal schijnen met een lichte sluierbewolking aan de kust. Nou ja, dat mag je verwachten in deze tijd van het jaar.’
‘Dank je Piet, een mooi bruggetje naar het weerbericht. Pauline, houd je ons op de hoogte? Mocht er tijdens het journaal in Borssele nog iets gebeuren, dames en heren, dan informeren we u natuurlijk direct. Piet?”
‘Nou ja, dames en heren, ik heb het belangrijkste nieuws al verklapt, de lente breekt nu echt door.’
Wat heb ik een hekel aan dat pseudo-gemoedelijke, semi-relativerende, omgekeerde stopwoordje ‘nou ja’. Het is het vals-bescheiden openingswoord van deskundigen, politici, omroepers, bekende landgenoten, de spraakmakende gemeente kortom: ‘Ik weet alles, maar ik blijf bescheiden, gewoon een mens net als jij, niks bijzonders. Of ik een mening heb over…, nou ja, natuurlijk!’
En wat doen we ze graag na, die autoriteiten. Steek een microfoon onder de neus van een gewoon mens en zijn woordenstroom hobbelt van de ene ‘nou ja’ naar de andere.
‘Nou ja’ is niks, maar het verstopt mijn oren. Weet iemand nog waar het achtuurjournaal over ging? Iets met buitenlanders in Borssele, geloof ik.
Paul Verburgt